Jwalamukhi : पृथ्वीच्या पृष्ठभागावरील गोलाकार छिद्रातून पृथ्वीच्या भू-गर्भातून शिलारस किंवा लावा बाहेर येतो, त्याला ज्वालामुखी असे म्हणतात. पृथ्वीच्या काही भु-अंतर्गत हालचालीमुळे पृथ्वीचा काही भाग वर उचलला जातो त्यातून शिलारस किंवा लावा बाहेर येतो त्यालाच आपण असे म्हणतो. ज्वालामुखीच्या मुखाला “क्रेटर” असे म्हणतात. ज्वालामुखीचे मुख अधिक मोठे होऊन त्यात पावसाचे पाणी साचून सरोवर तयार होते, त्याला … Read more
Jagatil Saat Khand समुद्राने वेढलेल्या विस्तृत भूप्रदेशास खंड असे म्हणतात. जगात एकूण सात खंड आहेत. आशिया, आफ्रिका, उत्तर अमेरिका, दक्षिण अमेरिका, अंटार्टिका, युरोप, ऑस्ट्रेलिया. युरोप व आशिया खंड सोडला तर बाकी सर्व खंडांच्या चारही बाजूने पाणी आहे. 1)आशिया आशिया खंड हा जगातील क्षेत्रफळाच्या दृष्टीने सर्वात मोठा खंड आहे व आशिया खंड हा जगातील सर्वात जास्त … Read more
Chandra Grahan : जेव्हा पृथ्वी, सूर्य आणि चंद्राच्या मध्ये येते, तेव्हा पृथ्वीची सावली चंद्रावर पडल्याने चंद्रग्रहण दिसते. सूर्य आणि चंद्र यांच्यामध्ये पृथ्वी म्हणजेच तेव्हा पौर्णिमा असते. चंद्रग्रहणावेळी चंद्र, पृथ्वी व सूर्य एका सरळ रेषेत येतात व चंद्र सूर्याच्या मध्ये पृथ्वी असते. चंद्रग्रहण पौर्णिमेच्या दिवशी होते पण प्रत्येक पौर्णिमेला चंद्रग्रहण होत नाही. वर्षातून कमीत कमी दोन … Read more
Chandra पृथ्वीचा नैसर्गिक उपग्रह म्हणजे चंद्र होय. चंद्राची त्रिज्या 1737.10 किलोमीटर आहे. वस्तुमान पृथ्वीच्या 1.2% आहे. पृथ्वीपासून सरासरी अंतर सुमारे 3 लाख 84 हजार 400 किलोमीटर आहे. चंद्राचा अंदाजे व्यास 3476 किलोमीटर आहे. चंद्राच्या सूर्यकडील बाजूचे तापमान c आहे. सूर्याच्या विरुद्ध बाजूचे तापमान – c आहे. चंद्राचे गुरुत्वाकर्षण बल पृथ्वीच्या गुरुत्वाकर्षण शक्तीच्या पट (एक सष्टांश … Read more
Graha-grahamala-upgraha ग्रह – Graha-grahamala-upgraha परप्रकाशित व ताऱ्यांच्या भोवती फिरणाऱ्या गोलास ग्रह असे म्हणतात. ग्रहांना स्वतःचा प्रकाश नसतो त्यांना ताऱ्यांपासून प्रकाश मिळतो. बुध, शुक्र, पृथ्वी, मंगळ हे ग्रह आतील सौरमंडळात असतात आणि बाह्य सौरमंडळात गुरु, शनि, नेपच्यून, युरेनस हे ग्रह असतात. या सर्व ग्रहामध्ये पृथ्वी हा असा ग्रह आहे जिथे जीवसृष्टी अस्तित्वात आहे. ग्रहमाला – सूर्याभोवती … Read more
Akshvrutte Rekhavrutte उत्तर ध्रुव व दक्षिण ध्रुव पृथ्वी स्वतःभोवती फिरताना तिच्या वरील दोन बिंदू आपल्याच जागी स्वतःभोवती फिरतात. त्यापैकी एक बिंदू नेहमीच आकाशातील ध्रुवताऱ्यासमोर असतो त्या बिंदूला उत्तर ध्रुव असे म्हणतात. उत्तर ध्रुवाच्या विरुद्ध बाजूला दक्षिण ध्रुव आहे. उत्तर ध्रुव आणि दक्षिण ध्रुव यांना पृथ्वीच्या मध्यातून सरळ जोडणाऱ्या काल्पनिक रेषेस “पृथ्वीचा आस” असे म्हणतात. या … Read more
Jalsinchan Prakalp दामोदर खोरे योजना दामोदर योजना हि अमेरिकेच्या “टेनेसी व्हॅली” या योजनेवर आधारित आहे. 1948 साली भारतात दामोदर खोरे विकास प्रकल्पाची स्थापना झाली. दामोदर ही हुगळी नदीची उपनदी आहे. विभाजनपूर्व बिहार व पश्चिम बंगाल या राज्याचा हा संयुक्त प्रकल्प आहे. या महायोजनेमुळे झारखंड व पश्चिम बंगाल राज्यातील दामोदर नदीच्या महापुराची समस्या मिटली असून “दामोदर … Read more
The First lady in India The First lady in India भारतातील पहिल्या महिला राज्यपाल – सरोजिनी नायडू भारतातील पहिल्या महिला मुख्यमंत्री – सुचिता कृपलानी भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसच्या पहिल्या भारतीय स्त्री अध्यक्ष – सरोजिनी नायडू भारताच्या पहिल्या महिला पंतप्रधान – श्रीमती इंदिरा गांधी भारताच्या पहिल्या महिला राष्ट्रपती – श्रीमती प्रतिभाताई पाटील भारताच्या प्रदेशातील पहिल्या महिला राजदूत … Read more
Cities in India and its importance अंतरिक्ष शहर – बंगळूर, कर्नाटक अत्याधुनिक बंदर – न्हावाशेवा अरबी समुद्राचा मोती – तिरुअनंतपुरम, केरळ अरबी समुद्राची राणी – कोची, केरळ आसामचे दु:खाश्रू – ब्रह्मपुत्रा इंडिया गेट – दिल्ली इमारतींचे शहर – कोलकाता, पश्चिम बंगाल इलेक्ट्रॉनिक शहर – बंगळूर, कर्नाटक उत्सवांचे शहर – मदुराई उदयगिरी व खंडगिरी लेण्या – … Read more
Popular places in India : भारतातील प्रसिद्ध : ऐतिहासिक धार्मिक व पर्यटन स्थळे: अणु क्र स्थळे ठिकाण 1 अजिंठा लेण्या औरंगाबाद 2 वेरूळ लेण्या औरंगाबाद 3 एलिफंटा लेण्या रायगड 4 अमरनाथ मंदिर काश्मीर 5 आनंद भवन अलाहाबाद 6 अकबर का मकबरा सिकंदराबाद(आग्रा) 7 आइसलँड पॅलेस उदयपूर 8 चारमिनार हैदराबाद 9 चिल्का सरोवर भुवनेश्वर 10 दिलवाडा … Read more