नरहरी सोनार-Narhari Sonar हे संत नामदेवांच्या काळातील एक महान भक्त होते. मूळचे शिवभक्त असलेल्या नरहरींना फक्त भगवान शंकरच प्रिय होते, आणि ते श्रीविठ्ठलाची उपासना मानत नसत. पण त्यांच्या आयुष्यात असा एक प्रसंग घडला, ज्याने त्यांचा संपूर्ण दृष्टिकोन बदलला!
एकदा संत नामदेवांनी त्यांना विठोबासाठी मुकुट तयार करण्याची विनंती केली. नरहरींनी सुंदर मुकुट तयार केला, पण आश्चर्य म्हणजे तो विठ्ठलाच्या मूर्तीला बसत नव्हता. नामदेवांनी त्यांना डोळे बंद करून मुकुट ठेवण्यास सांगितले, आणि त्या क्षणी त्यांना श्रीविठ्ठलाच्या ठिकाणी भगवान शंकराचे दर्शन झाले! त्यांना जाणवले की विठोबा आणि महादेव हे एकच आहेत!
हा अनुभव घेतल्यानंतर नरहरी सोनार पूर्णतः विठ्ठल भक्त झाले आणि संपूर्ण आयुष्य भक्तीत लीन झाले. त्यांच्या कथेतून आपल्याला निष्ठा, समर्पण आणि अहंकार सोडून सत्य स्वीकारण्याचे महत्त्व शिकायला मिळते.
नरहरी सोनार हे संत नामदेवांच्या समकालीन भक्त होते. ते भगवान विठोबाचे परमभक्त आणि अत्यंत प्रामाणिक सोनार होते. त्यांची कथा भक्ती, श्रद्धा आणि निष्ठा यांचे सुंदर उदाहरण म्हणून सांगितली जाते.
संत नरहरी सोनार यांचे जीवन व भक्ती
संत नरहरी सोनार हे भक्ती संप्रदायातील एक थोर संत होते. ते संत नामदेवांच्या समकालीन होते आणि पूर्वी कट्टर शिवभक्त होते. विठोबाची उपासना करणे त्यांना मान्य नव्हते. पण एका अद्भुत प्रसंगानंतर ते विठ्ठल भक्त बनले आणि त्यांचे संपूर्ण जीवनच बदलून गेले.
जीवन परिचय
- व्यवसाय: सोनार (सोन्याचे दागिने तयार करणारे)
- भक्ती: प्रारंभी शिवभक्त, नंतर विठ्ठल भक्त
- समकालीन संत: संत नामदेव, संत ज्ञानेश्वर
- ठिकाण: पंढरपूर परिसर
शिवभक्त ते विठ्ठलभक्त होण्याची कथा
नरहरी सोनार हे अत्यंत प्रामाणिक व निष्ठावान व्यापारी होते. त्यांना असे वाटत असे की फक्त भगवान शंकरच खरे परमेश्वर आहेत, आणि त्यामुळे ते श्रीविठोबाची पूजा करत नव्हते.
एकदा संत नामदेव त्यांच्या दुकानात आले आणि विठोबासाठी एक सोनेरी मुकुट तयार करण्याची विनंती केली. नरहरींनी तो मुकुट अत्यंत कुशलतेने बनवला, पण जेव्हा त्यांनी तो विठोबाच्या मूर्तीवर ठेवण्याचा प्रयत्न केला, तेव्हा तो बसत नव्हता.
संत नामदेवांनी त्यांना डोळे बंद करून मुकुट ठेवण्यास सांगितले. डोळे बंद करताच नरहरींना भगवान शंकराच्या स्वरूपातच विठोबाचे दर्शन झाले! त्यांना समजले की हरि आणि हर (विठोबा व महादेव) हे एकच आहेत.
या दिव्य अनुभवानंतर, नरहरी सोनार यांचा अहंकार नष्ट झाला आणि ते संपूर्णतः श्रीविठ्ठलाच्या भक्तीत लीन झाले.
भक्तीमय जीवनाचे महत्त्व
- नरहरी सोनार यांनी भक्तीच्या मार्गावर चालत आपला अहंकार सोडला आणि परमेश्वराची एकता स्वीकारली.
- त्यांच्या जीवनकथेतून निष्ठा, श्रद्धा आणि अहंकारमुक्त भक्तीचे धडे मिळतात.
- त्यांचे जीवन हे “हरि आणि हर एकच आहेत“ या भक्तीमय तत्त्वज्ञानाचा सर्वात सुंदर संदेश देते.
त्यांची संतत्वाकडे वाटचाल
संत नरहरी सोनार हे प्रारंभी कट्टर शिवभक्त होते. ते श्रीविठ्ठलाची उपासना करत नसत, कारण त्यांना वाटायचे की फक्त भगवान शंकरच खरे परमेश्वर आहेत. परंतु त्यांच्या जीवनात घडलेल्या एका अद्भुत प्रसंगामुळे त्यांच्या भक्तीचा संपूर्ण दृष्टिकोन बदलला आणि ते विठोबाचे निस्सीम भक्त झाले.
शिवभक्त नरहरी सोनार
- नरहरी सोनार हे व्यवसायाने सोनार (सुवर्णकार) होते आणि अत्यंत प्रामाणिक व्यापारी म्हणून ओळखले जात.
- ते फक्त भगवान शंकराची पूजा करत आणि विठोबाची उपासना करण्यास नकार देत.
- त्यांच्या मते, फक्त शंकरच खरे ईश्वर होते, त्यामुळे त्यांचा अहंकार मोठा होता.
संत नामदेवांचा संग व परिवर्तन
➡संत नामदेवांनी त्यांच्या भक्तीचा मार्ग बदलला.
➡एकदा संत नामदेव नरहरी सोनारांकडे आले आणि विठोबासाठी सोन्याचा मुकुट बनवण्याची विनंती केली.
➡ नरहरींनी सुंदर मुकुट तयार केला, पण आश्चर्य म्हणजे तो विठोबाच्या मूर्तीवर बसत नव्हता!
➡ नामदेवांनी त्यांना डोळे झाकून मुकुट ठेवण्यास सांगितले.
डोळे झाकताच नरहरींना भगवान शंकराच्या रूपात विठोबाचे दर्शन झाले! त्यांना जाणवले की शंकर आणि विठोबा एकच आहेत.
अहंकार विसरून पूर्ण समर्पण
- या अनुभवाने नरहरी सोनारांचे जीवन बदलले.
- त्यांनी विठोबाच्या चरणी आपले सर्व अहंकार अर्पण केले आणि पंढरपूरच्या विठोबाच्या भक्तीत समर्पित झाले.
- त्यांच्या या परिवर्तनामुळे त्यांना संतत्व प्राप्त झाले आणि भक्तीमार्गावर त्यांचे स्थान अढळ झाले.
शिकवण आणि प्रेरणा
- अहंकार त्यागल्यासच खऱ्या भक्तीचा अनुभव येतो.
- ईश्वराचे स्वरूप एकच असते, फक्त नाव वेगवेगळी असतात.
- समर्पण व भक्तीमुळे ईश्वराची कृपा प्राप्त होते.
नरहरी सोनार यांचे महत्व
- त्यांच्या कथेतून भक्तीमधील समर्पण आणि शुद्ध भावनेचे महत्व अधोरेखित होते.
- ते भक्ती संप्रदायात एक महत्त्वाचे स्थान मिळवून गेले.
- त्यांनी आपले अहंकार बाजूला ठेवून सत्य स्वीकारले आणि विठोबाच्या भक्तीत लीन झाले.
त्यांची ही कथा आजही भक्तगणांसाठी प्रेरणादायक आहे आणि भक्तीमधील निष्ठा किती महत्त्वाची आहे, हे शिकवते.
संत नरहरी सोनार यांचे महत्त्व 🙏✨
संत नरहरी सोनार हे भक्ती संप्रदायातील एक महत्त्वाचे संत होते. त्यांच्या जीवनकथेतील शिकवण आजही भक्तांसाठी प्रेरणादायी आहे. कट्टर शिवभक्त ते विठ्ठलभक्त असा त्यांच्या जीवनाचा प्रवास झाला आणि त्यांनी अहंकार सोडून पूर्ण समर्पण कसे करावे, हे शिकवले.
नरहरी सोनार यांचे भक्ती संप्रदायातील महत्त्व
अहंकाराचा त्याग:
- प्रारंभी नरहरींना वाटत होते की फक्त भगवान शंकरच खरे ईश्वर आहेत, त्यामुळे ते इतर देवतांची उपासना करत नव्हते.
- परंतु संत नामदेव यांच्या सहवासात आल्यावर आणि श्रीविठोबाच्या कृपेने त्यांनी आपल्या अहंकाराचा त्याग केला.
- यातून भक्तांसाठी मोठा संदेश आहे – अहंकार नष्ट झाल्यावरच खरी भक्ती सुरू होते.
हरि आणि हर (विठोबा व महादेव) एकच आहेत
- नरहरींना एक प्रसंग अनुभवायला मिळाला, जिथे त्यांनी शिवाच्या रूपातच विठोबाचे दर्शन घेतले.
- यातून त्यांनी शिकले की सर्व देवतांचे मूळ एकच आहे, फक्त स्वरूपे वेगवेगळी असतात.
- हा संदेश आजही हिंदू धर्मातील एकात्मतेचे प्रतीक मानला जातो.
समर्पणाची शिकवण
- नरहरी सोनार यांनी संपूर्ण जीवन विठोबाच्या भक्तीत अर्पण केले.
- त्यांचा प्रवास श्रद्धा, निष्ठा आणि संपूर्ण समर्पणाचे उत्तम उदाहरण आहे.
भक्ती व प्रामाणिक व्यवसाय यांचे उदाहरण
- नरहरी सोनार अत्यंत प्रामाणिक व्यापारी होते.
- त्यांनी प्रामाणिकपणा आणि भक्ती यांचा सुंदर समन्वय घडवला, जो प्रत्येकाने जीवनात आत्मसात करावा.
शिकवण आणि प्रेरणा
- अहंकार सोडल्यासच खरी भक्ती करता येते.
- ईश्वर एकच आहे, फक्त त्याची रूपे वेगवेगळी असतात.
- निष्ठा आणि श्रद्धा असल्यास जीवनात मोठे परिवर्तन होऊ शकते.
- भक्ती आणि प्रामाणिकपणा यांनी जीवन समृद्ध होते.