भारतीय राज्यघटनेतील भाग
भारतीय राज्यघटनेत Parts of Indian Constitution एकूण 25 भाग आहेत आणि 12 अनुसूची आहेत. मूळ भाग 22 होते यापैकी, भाग 7 निरसित करण्यात आला तर भाग 4A, 9A, 9B, 14A हे भाग नव्याने निर्माण करण्यात आले.
| भाग | तरतुदी | कलम |
| 1 | संघराज्य व त्यांचे क्षेत्र | 1 ते 4 |
| 2 | नागरिकत्व | 5 ते 11 |
| 3 | मूलभूत हक्क | 12 ते 35 |
| 4 | राज्याच्या धोरणाची मार्गदर्शक तत्वे | 36 ते 51 |
| 4क | मूलभूत कर्तव्य(11) | 51(क) |
| 5 | संघराज्य: 1)कार्यकारी यंत्रणा: राष्ट्रपती, उपराष्ट्रपती, मंत्रिपरिषद, महान्यायवादी 2)संसद 3)राष्ट्रपतीचे वैधानिक अधिकार 4)संघ न्यायंत्रणा 5)नियंत्रक व महालेखा परीक्षक | 52 ते 151 |
| 6 | घटक राज्य: 1)कार्यकारी यंत्रणा, राज्यपाल, मंत्रीपरिषद, महाधिवक्ता 2)राज्य विधानमंडळ, विधानसभा, विधानपरिषद, वैधानिक कार्यपद्धती 3)राज्यपालाचे वैधानिक अधिकार 4)उच्च न्यायालये 5)दुय्यम न्यायालये | 152 ते 237 |
| 7 | निरसित(रद्द) | 238 |
| 8 | संघराज्य प्रदेश (केंद्रशासित प्रदेश) | 239 ते 242 |
| 9 | पंचायत राज | 243 |
| 9क | नगरपालिका | 243 |
| 9ख | सहकारी संस्था | 243 |
| 10 | अनुसूचित क्षेत्रे व जन जागृती क्षेत्र | 244 |
| 11 | केंद्र-राज्य संबंध | 245 ते263 |
| 12 | वित्तव्यवस्था, मालमत्ता, संविदा हक्क, दायित्व/प्रतिदायित्व | 264 ते 300 क |
| 13 | भारताच्या राज्यक्षेत्रातील व्यापार, वाणिज्य व व्यवहार संबंध | 301 ते 307 |
| 14 | संघराज्य व घटकराज्य यांच्या अधिपत्याखालील सेवा | 308 ते 323 |
| 14क | न्यायाधीकरणे | 323 क, 323 ख |
| 15 | निवडणुका व निवडणूक आयोग | 324 ते 329 क |
| 16 | विवक्षित वर्ग संबंधी विशेष तरतुदी (SC,ST, इंडियन राखीव जागा) | 330 ते 342 |
| 17 | राजभाषा | 343 ते 351 |
| 18 | आणीबाणी विषयक तरतुदी | 352 ते 360 |
| 19 | संकीर्ण (राष्ट्रपती, राज्यपाल यांना संरक्षण, मोठी बंदरे, विमानतळे तरतुदी) | 361 ते 367 |
| 20 | घटनादुरुस्ती | 368 |
| 21 | अस्थायी, संक्रमणी व विशेष तरतुदी जम्मू काश्मीर विशेष दर्जा, वैधानिक विकास महामंडळे | 369 ते 392 |
| 22 | संविधानाचे संक्षिप्त नाव (हिंदी अनुवाद, निरसने) | 393 ते 395 |
Post Comment