Revenue Administration : महसूल प्रशासन

Revenue Administration

  • तहसीलदार हा तालुका दंडाधिकारी म्हणून काम करतो. तालुक्यातील कायदा व सुव्यवस्था सांभाळण्याची जबाबदारी तहसीलदारावर असते.
  • जिल्हा दंडाधिकारी म्हणून जिल्हाधिकारी काम करतो.
  • जिल्हाधिकारी हा निवडणूक अधिकारी व जनगणना अधिकारी असतो.
  • रस्ते बांधणे व जिल्हा परिवहन समितीचा पदसिद्ध अध्यक्ष जिल्हाधिकारी असतो.
  • महाराष्ट्र ग्राम पोलीस अधिनियम मुंबई शहर व मुंबई उपनगर दोन जिल्ह्यांना लागू नाही.
  • महसूल खात्याचे ग्राम स्तरावरील दप्तर तलाठ्याकडे असते.
  • तहसीलदारास पोलीस पाटील यास रजा देण्याचे अधिकार आहेत.
  • पोलीस पाटलाची हंगामी नेमणूक तहसीलदार करतो.
  • जिल्हाधिकारी हा प्रशासनातील जिल्ह्याचा सर्वोच्च अधिकारी आहे.
  • पालकमंत्री हा जिल्हा नियोजन मंडळाच्या अध्यक्ष असतो.
  • महापौर पदाची मुदत अडीच वर्ष आहे.
  • पोलीस पाटील हा मुलकी (महसूल) प्रशासनातील शेवटचा घटक आहे.
  • 1963 मध्ये वंश परंपरेनुसार भरली जाणारी पोलीस पाटील पद रद्द करण्यात आले.
  • पोलीस खात्यावर ग्रह खात्याचे नियंत्रण असते.
  • जिल्हा परिषद महिलांसाठी 50 टक्के जागा राखीव असतात.
  • जिल्हा परिषदेला 70 टक्के जमीन महसुलाच्या अनुदान राज्य सरकारकडून मिळते.
  • तलाठ्याच्या कार्यालयाला सजा म्हणतात.
  • उपजिल्हाधिकारी किंवा प्रांताधिकारी पोलीस पाटलास निलंबित करतो.
  • देशातील पहिले महिला पोलीस पथक मुंबईमध्ये सुरू झाले.
  • 1955 कर्नाटक, तामिळनाडू, दादरा नगर हवेली येथे द्विस्तरीय पंचायत राज पद्धती आहे.
  • गाव पातळीवर तलाठ्याच्या हाताखाली महसुलाचे काम करण्यासाठी कोतवाल असतो.
  • जिल्हा नियोजन मंडळाचा पदसिद्ध सचिव जिल्हाधिकारी असतो.
  • राज्य शासनाच्या अधिकाऱ्याच्या योग्य क्रम पुढीलप्रमाणे

कमिशनर

कलेक्टर

तहसीलदार

  • तालुक्यात पिकांची आणेवारी तहसीलदार पाठवतो.
  • शासकीय जमिनीवर झालेली अतिक्रमणे तहसीलदारास तलाठी कळवतो.
  • प्रत्येक गावातील जमीन धारकांच्या नोंदी तलाठी ठेवतो.
  • मंत्रिमंडळातील खात्याचा प्रशासकीय प्रमुख सहाय्यक सचिव असतो.
  • जमीन महसुलाचा मुख्य आधार जमिनीचा अभिलेख असतो.
  • कोतवालाची नेमणूक तहसीलदार करतो.
  • रोजगार हमी योजनेचा प्रमुख जिल्हाधिकारी असतो.
  • कोतवाल पोलीस पाटलाच्या कार्यात मदत करतो.
  • कार्यकारी प्रमुख, उपविभाग दंडाधिकारी, उपविभाग निवडणूक प्रमुख प्रांताधिकारी असतो.
  • शेत जमिनीचा फेरफार उतारा तलाठ्याशी संबंधित आहे.
  • खेड्यात जन्म-मृत्यूची नोंद ग्रामसेवक ठेवतो.
  • आर्थिक विकेंद्रीकरण चा ठराव लॉर्ड मेओने मांडला.
  • सरपंच आपल्या पदाचा राजीनामा पंचायत समिती सभापतीकडे देतो.

Leave a comment