भारताचे आतापर्यंतचे मुख्य निवडणूक आयुक्त
आयुक्त Chief Election Commissioner of India कार्यकालसुकुमार सेन 1950 ते 1958के. वी. के. सुंदरम 1958 ते 19 67 एस. पी. सेनवर्मा 1967 1972 1967 ते 1972 डॉ. नागेंद्रसिंह1972 ते 1973टी.…
संविधानाची सुधारणा
घटनादुरुस्ती Ghatana durusti कलम 368 नुसार राज्यघटनेत दुरुस्त्या Ghatana durusti केल्या जाऊ शकतात. मात्र, कोणतेही शासन घटनेची मूळ चौकट बदलू शकत नाही. घटनादुरुस्ती या तत्त्वाप्रमाणे कलम 368 नुसार घटनादुरुस्ती खालील…
राष्ट्रपती राजवट
भारतातील कोणत्याही घटक राज्यातील संविधानिक यंत्रणा जेव्हा कोलमडते तेव्हा, त्या राज्यात भारतीय संविधानातील कलम 356 नुसार ‘राष्ट्रपती राजवट’ Presidents Rule लागू केली जाते. Presidents Rule यालाच घटक राज्यातील ‘घटनात्मक आणीबाणी’…
आर्थिक आणीबाणीचे परिणाम
आर्थिक आणीबाणी Aarthik anibaniche parinam अमलात असलेल्या काळात केंद्र सरकार देशातील कोणत्याही घटक राज्यात आर्थिक शिस्तीच्या तत्त्वाचे पालन करण्याबाबत सूचना करू शकते राज्यांना अशी आर्थिक शिस्त लावण्यासाठी केंद्र सरकार राष्ट्रपतींना…
आर्थिक आणीबाणी
भारताचे किंवा त्याच्या कोणत्याही भागाचे आर्थिक स्थैर्य किंवा पद धोक्यात आले आहे, अशा परिस्थितीची खात्री पटल्यास राष्ट्रपती कलम 360 नुसार भारतात Financial Emergency आर्थिक आणीबाणीची घोषणा करू शकतात. आर्थिक आणीबाणीच्या…
राष्ट्रीय आणीबाणीचे परिणाम
घटकराज्यांचे कार्यकारी अधिकार संघराज्याच्या कक्षेत येतात. Rashtriy aanibani parinam राष्ट्रीय आणीबाणी काळात भारतातील कोणत्याही घटक राज्याचे कार्यकारी अधिकार संघराज्याच्या (केंद्राच्या) कार्यकारी अधिकाऱ्यांच्या कक्षेत येतात. सहाजिकच केंद्र शासनाचे स्वरूप एकात्मिक बनते…
राष्ट्रीय आणीबाणी
युद्ध, परिचक्र किंवा सशस्त्र बंड या कारणामुळे भारताची किंवा त्याच्या कोणत्याही भागाची सुरक्षितता धोक्यात येऊन गंभीर आणीबाणीची परिस्थिती उदभवती आहे, अशी राष्ट्रपतींची खात्री झाल्यास राष्ट्रपती संपूर्ण भारतासाठी अथवा त्याच्या एखाद्या…
आणीबाणी
युद्ध, परिचक्र किंवा सशस्त्र बंड या कारणामुळे भारताचे किंवा त्याच्या कोणत्याही भागाची सुरक्षितता धोक्यात येऊन गंभीर Emergency आणीबाणीची परिस्थिती उद्भवली आहे, अशी राष्ट्रपतींची खात्री झाल्यास राष्ट्रपती संपूर्ण भारतासाठी अथवा त्या…
राज्य निवडणूक आयोग
राज्य निवडणूक आयोग State Election Commission हा एखाद्या राज्याच्या स्थानिक स्वराज्य संस्था जसे नगरपालिका, महानगरपालिका, पंचायत, जिल्हा परिषद इत्यादी यांचे निवडणुकीचे अधिकक्षण, दिशा निर्देश व नियंत्रणासाठी स्थापन करण्यात आलेला आयोग…
भारतीय निवडणूक आयोग
राष्ट्रपती लोकसभा, राज्यसभा, विधानसभा, विधानपरिषद निवडणुका घेण्यासाठी केंद्रीय निवडणूक आयोगाची Election Commission of India संविधानाच्या कलम 324 नुसार स्थापना करण्यात आली. निवडणूक आयोग हा कायमस्वरूपी व स्वतंत्र आयोग आहे. निवडणूक…