Akola Jilha अकोला जिल्हा हा विदर्भातील अमरावती या प्रशासकीय विभागातील जिल्हा आहे. राष्ट्रीय महामार्ग क्रमांक 6 धुळे-कोलकत्ता Akola Jilha अकोला जिल्ह्यातून जातो.
क्षेत्रफळ – 5428 चौकिमी
मुख्यालय – अकोला
महानगरपालिका – अकोला (2001)
स्थान व विस्तार – पूर्वेस व उत्तरेस अमरावती जिल्हा, पश्चिमेस बुलढाणा जिल्हा, दक्षिणेस वाशिम जिल्हा.
तालुके(7) – अकोला, बाळापुर, मुर्तीजापुर, पातुर, अकोट, बार्शी-टाकळी, तेल्हारा.
नद्या – पूर्णा ही मुख्य नदी व तिच्या उपनद्या मन, मोरणा, काटेपूर्णा, म्हैस.
संगमस्थळ – सांगवी (पूर्णा-उमा), बाळापुर (मन-म्हैस)
नदीकाठावरील ठिकाण – अकोला (मोरणा), बाळापुर (मन, म्हैस).
धरणे – वान प्रकल्प.
अभयारण्य – नर्नाळा (ता. अकोट).
जलविद्युत केंद्र – वान (ता. तेल्हारा)
औष्णिक वीज केंद्र – पारस (ता.बाळापूर)
तलाव – पोपटखेड, कुंभारी, दगडपारवा, कापसी, पांदुर्णा, पांगरताटी.
डोंगररांगा – अजिंठा, गाविलगड
लेणी – बार्शीटाकळी, पातुर
वने – पावसाचे प्रमाण कमी असल्याने जिल्ह्यात पानझडी व काटेरी वने आढळतात.
पिके – जिल्ह्यात खरीप व रब्बी हंगामातील पिके घेतली जातात. खरीप ज्वारी, कापूस, तूर, मुग, गहू, हरभरा.
मृदा – जिल्ह्यात काळी व रेगूर मृदा आढळते.
- तेल्हारा तालुक्यातील हिवरखेड येथील आंबे प्रसिद्ध आहेत.
- आकोट येथे विड्याची पाने प्रसिद्ध आहेत.
- मोर्णा नदीच्या तीरावर अकोला शहर वसलेले आहे.
- खरीप ज्वारीच्या उत्पादनात अकोला राज्यात आघाडीवर आहे.
- मूर्तीजापूर, अकोट परिसरात संत्र्याचे उत्पादन घेतले जाते.
- कापसाच्या अधिक उत्पादनामुळे अकोला जिल्ह्यात जिनिंग व प्रेसिंग उद्योग, हातमाग, खादी वस्त्रोद्योग मोठ्या प्रमाणात चालतो.
- बाळापुर, अकोट येथे सतरंज्या निर्मितीचा व्यवसाय केंद्रित झाला आहे.
- डॉ. पंजाबराव देशमुख कृषी विद्यापीठ अकोला येथे आहे.
- अकोला येथे असदगड किल्ला व तेथील आझाद पार्क बगीचा आहे.
- नर्नाळा येथे 27 दरवाजांचा ऐतिहासिक किल्ला आहे.
- बाळापुर येथे बाळापुर देवीचे मंदिर. किल्ला, राजा मिर्झा जयसिंगाची छत्री, मन-म्हैस नद्यांचा संगम आहे.
- लाखपुरी (ता.मुर्तीजापुर) येथील “लक्षेश्वर” तीर्थक्षेत्री कावड यात्रा प्रसिद्ध आहे.
- पातुर येथे वाकाटककालीन लेण्या आहेत व पातुर येथे बौद्ध लेणी आहेत.
- मुर्तीजापुर हे मुंबई कोलकत्ता रेल्वे महामार्ग रेल्वे मार्गावरील जंक्शन आहे.
- संत गाडगेबाबांचा आश्रम मुर्तीजापुर येथे आहे.
- सांगवी येथे पूर्ण-उमा नद्यांचा संगम आहे.
- 1 जुलै 1998 रोजी अकोला जिल्ह्याचे विभाजन होऊन वाशिम हा नवीन जिल्हा तयार करण्यात आला.
- अकोला जिल्हा खरीप ज्वारीची कोठार आहे.
- अकोला येथे राजराजेश्वर मंदिर, जैन मंदिर, राणी सतीमाता मंदिर आहे.
- अकोट येथे नरसिंह महाराज क्षेत्र आहे.
- बार्शी टाकळी येथे हेमांडपंथी मंदिर आहे.
- मूर्तिजापूर येथे संत गाडगे महाराजांचा आश्रम व प्रसिद्ध दत्त मंदिर आहे.
- महाराष्ट्र राज्य बियाणे महामंडळ मुख्यालय अकोला येथे आहे.
- पशुधन विकास महामंडळ अकोला येथे आहे.
- रंगीत कापसावर संशोधन करणारे विद्यापीठ हे पंजाबराव देशमुख कृषी विद्यापीठ आहे.
- अकोट तालुक्यात नर्नाळा हे थंड हवेचे ठिकाण आहे.
- पातुर हे साग व चंदनाच्या लाकडासाठी प्रसिद्ध आहे.
- रजपूत राजा अकोलसिंह यांनी अकोला हे शहर वसवले आहे.
- अकोला येथे शंकरपट हि धावणाऱ्या बैलांची जात आढळते.
- मुर्तीजापुर तालुक्यातील मुरुंब हे शास्त्रज्ञ विजय भटकर यांचे गाव आहे.