rajyashastra
भारताचे आतापर्यंतचे मुख्य निवडणूक आयुक्त
आयुक्त Chief Election Commissioner of India कार्यकालसुकुमार सेन 1950 ते 1958के. वी. के. सुंदरम 1958 ते…
rajyashastra
संविधानाची सुधारणा
घटनादुरुस्ती Ghatana durusti कलम 368 नुसार राज्यघटनेत दुरुस्त्या Ghatana durusti केल्या जाऊ शकतात. मात्र, कोणतेही…
rajyashastra
राष्ट्रपती राजवट
भारतातील कोणत्याही घटक राज्यातील संविधानिक यंत्रणा जेव्हा कोलमडते तेव्हा, त्या राज्यात भारतीय संविधानातील कलम 356…
rajyashastra
आर्थिक आणीबाणीचे परिणाम
आर्थिक आणीबाणी Aarthik anibaniche parinam अमलात असलेल्या काळात केंद्र सरकार देशातील कोणत्याही घटक राज्यात आर्थिक…
rajyashastra
आर्थिक आणीबाणी
भारताचे किंवा त्याच्या कोणत्याही भागाचे आर्थिक स्थैर्य किंवा पद धोक्यात आले आहे, अशा परिस्थितीची खात्री…
rajyashastra
राष्ट्रीय आणीबाणीचे परिणाम
घटकराज्यांचे कार्यकारी अधिकार संघराज्याच्या कक्षेत येतात. Rashtriy aanibani parinam राष्ट्रीय आणीबाणी काळात भारतातील कोणत्याही घटक…
rajyashastra
राष्ट्रीय आणीबाणी
युद्ध, परिचक्र किंवा सशस्त्र बंड या कारणामुळे भारताची किंवा त्याच्या कोणत्याही भागाची सुरक्षितता धोक्यात येऊन…
rajyashastra
आणीबाणी
युद्ध, परिचक्र किंवा सशस्त्र बंड या कारणामुळे भारताचे किंवा त्याच्या कोणत्याही भागाची सुरक्षितता धोक्यात येऊन…
rajyashastra
राज्य निवडणूक आयोग
राज्य निवडणूक आयोग State Election Commission हा एखाद्या राज्याच्या स्थानिक स्वराज्य संस्था जसे नगरपालिका, महानगरपालिका,…
rajyashastra
भारतीय निवडणूक आयोग
राष्ट्रपती लोकसभा, राज्यसभा, विधानसभा, विधानपरिषद निवडणुका घेण्यासाठी केंद्रीय निवडणूक आयोगाची Election Commission of India संविधानाच्या…
rajyashastra
वित्त आयोग
भारतीय संविधानातील भाग-12, प्रकरण-1, कलम 280 व 281 यामध्ये Finance Commission वित्त आयोगाची तरतूद आहे.…
rajyashastra
महाराष्ट्र लोकसेवा आयोग
महाराष्ट्र राज्याचा प्रशासकीय कारभार चालवण्यासाठी योग्य कर्मचाऱ्यांची निवड करण्यासाठी घटनात्मक राज्य लोकसेवा आयोगाची Maharashtra public…
rajyashastra
राज्य लोकसेवा आयोग
भारतीय संविधानातील भाग-14, प्रकरण-2 कलम 315 ते 323 मध्ये राज्य लोकसेवा आयोगाची State Public Service…
rajyashastra
केंद्रीय लोकसेवा आयोग
भारतीय संविधानातील भाग-14, प्रकरण-2, कलम 315 ते 323 मध्ये लोकसेवा आयोगाची Union Public Service Commission…
rajyashastra
केंद्र-राज्य संबंध
भारतामध्ये केंद्र व राज्य Kendra rajya sambandh यांच्यामध्ये कायदेविषयक अधिकारांची व कार्यकारी अधिकारांची विभागणी झालेली…
rajyashastra
राज्याचा महाधिवक्ता
भारतीय संविधानातील भाग-6, प्रकरण-2, कलम 165 मध्ये राज्याच्या Advocate General महाधिवक्ताची तरतूद आहे. महाधिवक्ता यांची…
rajyashastra
मुख्यमंत्री व त्यांचे मंत्रिमंडळ
भारतीय संविधानातील भाग-6, प्रकरण-2, कलम 163, 164, 167 मध्ये Chief Minister मुख्यमंत्री व त्यांच्या मंत्रिमंडळाची…
rajyashastra
राज्यपालाचे अधिकार
कार्यकारी अधिकार Rajyapalache Adhikar राज्याचे कार्यकारी अधिकार राज्यपालाकडे विहित असतील व राज्यपाल स्वतः किंवा हाताखालील…
rajyashastra
राज्यपाल
भारतीय संविधानातील भाग-4, प्रकरण-2 कलम 153 ते 167 यामध्ये Governer राज्यपालाची तरतूद आहे. कलम 153…
rajyashastra
विधान परिषद
राज्यघटनेच्या कलम 169 नुसार संसद राज्यात विधान परिषद Legislative Council निर्माण करू शकते. विधान परिषद…
rajyashastra
विधानसभा
प्रत्येक घटक राज्यात राज्यघटनेच्या कलम 170 नुसार विधानसभेची Legislative Assembly तरतूद करण्यात आली आहे. विधानसभा…
rajyashastra
घटक राज्यांचे कायदेमंडळ
भारतीय संविधानातील भाग-6, प्रकरण-3 कलम 168 ते 212 मध्ये घटक राज्यांचे कायदेमंडळ Rajyache Kaydemandal याची…
rajyashastra
कुटुंब न्यायालय
कौटुंबिक न्यायालय Family Court अधिनियम 1984 नुसार विवाह आणि कौटुंबिक बाबी या संबंधित विभागांचे त्वरित…
rajyashastra
दुय्यम न्यायालय
जिल्हा न्यायालय district court (Duyym Nyayalay) भारतीय संविधानातील भाग-5, प्रकरण-6, कलम 233 ते 237 मध्ये…
rajyashastra
उच्च न्यायालय
भारतीय संविधानातील भाग-6, प्रकरण-5, कलम 214 ते 232 यामध्ये High court उच्च न्यायालयाची तरतूद करण्यात…
rajyashastra
सर्वोच्च न्यायालय
भारतीय संविधानातील भाग-5, प्रकरण-4 कलम 124 नुसार सर्वोच्च न्यायालयाची Supreme court निर्मिती करण्यात आली आहे.…
rajyashastra
भारताचा महान्यायवादी
भारतीय संविधानात भाग-5, प्रकरण-1, कलम-76 नुसार महान्यायवादीची Attorney General तरतूद करण्यात आली आहे. भारताचे महान्यायवादी…
rajyashastra
मंत्रिमंडळातील मंत्र्यांचे प्रकार
केंद्रीय मंत्रिमंडळातील मंत्र्यांचे मुख्य तीन प्रकार Mantrayanche prakarआहेत. 1.कॅबिनेट मंत्री 2.राज्यमंत्री 3.उपमंत्री कॅबिनेट मंत्री(Cabinet Ministers)…
rajyashastra
केंद्रीय मंत्रिमंडळ (मंत्री परिषद)
भारताच्या केंद्रीय मंत्रिमंडळात Central council of ministers कॅबिनेट मंत्री, राज्यमंत्री आणि राज्यमंत्री(स्वतंत्र प्रभार) यांचा समावेश…
rajyashastra
भारताचे उपपंतप्रधान
भारतीय राज्यघटनेत (संविधानात) उपपंतप्रधान पदाची Voice Priminister कोणत्याही प्रकारची तरतूद करण्यात आलेली नाही. राजकीय सोय…