Category: जगाचा भुगोल

Vatavarnache thar : वातावरण व वातावरणाचे थर

Vatavarnache thar वातावरण – Vatavarnache thar-पृथ्वीभोवती असलेल्या अनेक वायूं, बाष्प व धुलीकणांच्या आवरणास वातावरण असे म्हणतात. वातावरण पृथ्वी पासून सुमारे 16,000 ते 29,000 इतके आहे. पृथ्वीभोवती हवेच्या वातावरणाची जाडी सुमारे…

Bharti Ohoti : भरती व ओहोटी

सागराच्या पाण्याच्या पातळीत दररोज होणारा नियमित चढ-उतार म्हणजेच भरती व ओहोटी-Bharti Ohoti होय. Bharti Ohoti-भरती ओहोटीस कारणीभूत घटक – 1)चंद्र – सूर्य व पृथ्वी यांचे गुरुत्वाकर्षण 2)पृथ्वीचे परिभ्रमण व चंद्राचे…

Suryamala : सूर्यमाला

Suryamala – सूर्यमालेत सूर्य, आठ ग्रह, ग्रहांचे उपग्रह आणि मोठ्या संख्येने लहान धूमकेतू आणि लघुग्रह यांचा समावेश होतो. पूर्वी प्लुटो हा सर्वात लहान ग्रह मानला जात होता. पण ऑगस्ट 2006…

Suryagrahan : सूर्यग्रहण

अमावस्येला सूर्य, पृथ्वी आणि त्यांच्यामध्ये चंद्र एका सरळ रेषेत येतात तेव्हा चंद्रामागे सूर्य झाकला जातो म्हणजे सूर्याला ग्रहण लागतं. पृथ्वी आणि सूर्य यांच्यामध्ये चंद्र आला की सूर्यग्रहण-Suryagrahan होते. चंद्रामुळे सूर्याकडून…

Surya : सूर्य

Surya-सूर्य हा एक तारा आहे. सूर्याची निर्मिती सुमारे 460 कोटी वर्षांपूर्वी झाली असावी. Surya- तारा – आकाशातील स्वयंप्रकाशित व उष्ण तेजस्वी गोलस तारे असे म्हणतात. सूर्य हा पृथ्वीच्या सर्वात जवळचा…

Pruthvichi Gati : पृथ्वीची गती व त्याचे परिणाम

Pruthvichi Gati परिवलन व परिभ्रमण या पृथ्वीच्या दोन प्रमुख गती आहेत. 1)परिवलन: पृथ्वीच्या स्वतःभोवती फिरण्याच्या गतीस परिवलन असे म्हणतात. पृथ्वी एका तासात स्वतःभोवती फिरते. पृथ्वीच्या चार मिनिटात स्वतःभोवती फिरते. पृथ्वीचे…

Bhukamp : भूअंतर्गत हालचाली-भूकंप

Bhukamp: भूकंप केंद्र(भूकंपनाभी) – भू-गर्भात ज्या बिंदूपासून भूकंप लहरी उत्पन्न होतात त्याला भूकंप केंद्र म्हणतात. अपिकेंद्र – भूपृष्ठावरील असा भाग ज्यावर सर्वात पहिल्यांदा भूकंप तरंग पोहोचतात. भूकंप झाल्यावर भूकंप लहरी…

Pruthviche Avaran : पृथ्वीचे आवरण

Pruthviche Avaran: शिलावरण (Lithosphere) जलावरण (Hydrosphere) वातावरण (Atmosphere) जीवावरण (Biosphere) शिलावरण (Lithosphere) पृथ्वीवरील जमीन व त्याखालील भाग म्हणजे शिलावरण होय. पृथ्वीच्या पृष्ठभागापासून 100 किलोमीटर खोलीपर्यंतचा भाग हा शिलावरणाचा भाग असतो.…

Pruthviche Antarang : पृथ्वीचे अंतरंग

Pruthviche Antarang : पृथ्वीचे अंतरंग तीन भागात भागलेले आहेत. भूकवच, प्रावरण, गाभा. 1)भूकवच: पृथ्वीच्या बाहेरील घनखडकांनी बनलेला कठीण खडकांनी बनलेल आवरण म्हणजेच भूकवच होय. भूकवचाचा सरासरी विस्तार 30 ते 35…

Tsunami : त्सुनामी-भू-अंतर्गत हालचाली

Tsunami : लाटांचे मुख्य कारण वारा हे आहे, पण काही वेळा सागर तळाशी होणारे भूकंप व ज्वालामुखीच्या उद्रेकामुळे लाटा निर्माण होतात. सागरतळावर जेव्हा तीव्र भूकंप होतात, तेव्हा 50 ते 75…